BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ
Bireysel
Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 13 Haziran 2012 tarihinde
TBMM’de kabul edilmiş, 29 Haziran 2012 tarihinde ise Resmi Gazete’de
yayımlanmıştır.
Bu kapsamdaki yeni yasal düzenlemeler sayesinde Bireysel Emeklilik Sistemi,
artık devlet tarafından doğrudan teşvik edilen ve tüm katılımcıların bu
teşviklerden daha etkin faydalanacağı bir yapıya kavuşmuştur.
Yeni yasal düzenlemeler, Bireysel Emeklilik Sistemi dâhilindeki katılımcılara
birçok avantaj sağlamaktadır.
a) Katkı payı ödeme aşamasında
Gelirlerinizin %10'unu ve brüt asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla
ödediğiniz katkı paylarını vergi matrahından indirebildiğiniz mevcut vergi
teşviki uygulaması 31 Aralık 2012 tarihine kadar geçerli olacaktır. 1 Ocak 2013
tarihinden itibaren ise, ödediğiniz her katkı payının %25’ine karşılık
gelen tutar, Devlet
Katkısı olarak
adınıza yatırılmaya başlanacaktır. Devlet Katkısı uygulaması ile ilgili olarak:
- Bir takvim yılı içinde yıllık brüt asgari ücretin %25'ine kadar Devlet Katkısı
elde edilebilecektir.
1 Ocak 2013 tarihinden itibaren katkı payınızı bütçenizin elverdiği en yüksek
tutara yükselterek Devlet Katkısından azami derecede faydalanabileceksiniz.
Devlet Katkısı’na kademeli olarak hak kazanılacaktır. Katılımcılardan; en az 3
yıl sistemde kalanlar devlet katkısı ve getirilerinin yüzde 15'ine, en az 6 yıl
kalanlar yüzde 35'ine, en az 10 yıl kalanlar yüzde 60'ına, 10 yıl sistemde
kaldıktan sonra 56 yaş koşulunu da yerine getirenler Devlet Katkısının %100’üne
hak kazanacaktır.
- Sisteme 01 Ocak 2013 tarihinden önce dâhil olmuş katılımcılara yeni yasal
düzenleme ile ayrı bir
fayda daha
sağlanmaktadır.
Şöyle ki; 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren üç yıl sistemde kalmak koşuluyla üç
yılın sonunda bir defaya mahsus olmak üzere, 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle
Sistemde;
o 3 yıldan fazla 6 yıldan az bulunan katılımcılara 1 yıl,
o 6 yıldan fazla 10 yıldan az bulunan katılımcılara 2 yıl,
o 10 yıldan fazla bulunan katılımcılara 3 yıl
Devlet Katkısı’na hak ediş süresi eklenecektir.
- 29 Mayıs 2012 tarihinden önce Sistemde bulunan ve 29 Haziran 2012 tarihinden
itibaren 2 yıl içinde bir emeklilik sözleşmesini birikimlerini alarak
sonlandıran katılımcılar, 31 Aralık 2014 tarihine kadar Devlet Katkısı
alamayacaktır.
b) Birikimlerin ödenmesi aşamasında
Yeni yasal düzenlemeler kapsamında Sistemden ayrılma durumunda uygulanan stopaj
kesintisinin, tüm birikim üzerinden yapılması uygulaması yasanın yürürlüğe
girdiği tarih olan 29 Haziran 2012’den 2 ay sonra sonlanacaktır. Bu tarihten
itibaren, bireysel emeklilikte stopaj kesintisinin sadece irat (gelir) üzerinden
uygulanması söz konusu olacaktır.
İrat üzerinden uygulanacak stopaj oranları:
o 10 yıldan önce sistemden ayrılanlar için %15
o Sistemde 10 yıl katkı payı ödemiş olmakla birlikte 56 yaşından önce ayrılanlar
için %10
o Sistemde 10 yıl katkı payı ödeyerek 56 yaşında emeklilik hakkını kazananlar
için %5 olacaktır.
c) İşveren açısından
Yeni yasal düzenlemeler katılımcıların yanı sıra işverenlere de ciddi avantajlar
getirmektedir. Mevcut uygulamada işverenler, çalışanları için ödedikleri
bireysel emeklilik katkı payı tutarını, aylık brüt ücretin yüzde 10’unu ve brüt
asgari ücretin yıllık tutarını geçmeyecek şekilde doğrudan gider yazarak,
Kurumlar Vergisi matrahından indirebilirken, yeni yasada yüzde 10’luk vergi
avantajı oranı, yüzde 15’e çıkarılmaktadır.
d) Vakıf ve sandıklardan aktarım
Vakıf ve sandıklardan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne aktarım daha cazip hale
geldi. Yetkili organlarınca karar alınması kaydıyla, üye veya çalışanlarına
emekliliğe yönelik taahhütte bulunan dernek, vakıf, sandık, tüzel kişiliğe haiz
meslek kuruluşu veya sair ticari şirketlerinin emeklilik taahhüt planları
kapsamında yurt içi ve yurt dışındaki birikim ve taahhütlerine ilişkin tutarları
kısmen veya tamamen, 31 Aralık 2015 tarihine kadar Bireysel Emeklilik Sistemi’ne
aktarılabilecektir.
Söz konusu kurumların, Bireysel Emeklilik Sistemi’ne aktarımı amacıyla
yapacakları taşınmaz ve iştirak hissesi satışlarında 31 Aralık 2015 tarihine
kadar Katma Değer Vergisi muafiyeti getirilmiştir. Belirlenmiş katkı esasına
göre yürütülen emeklilik taahhüt planlarından yapılacak aktarımlarda ise yetkili
organ kararı aranmayabilecektir.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nden aktarılan tutarlar daha önce gider
kaydedilmemişse, aktarıldığı yılın ticari kazancının tespitinde dikkate alınır.
Aktarım amacıyla gerçekleştirilen taşınmaz veya iştirak hissesi satışından
doğacak kazançlar kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur. Aktarıma ilişkin
yapılan işlemler her türlü harçtan, düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden, lehe
alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna tutulmuştur.
Bu avantajlara ek olarak, aktarım yoluyla sisteme dâhil olacak katılımcılardan
giriş aidatı dâhil herhangi bir kesinti yapılmayacaktır.